Khu vực nơi đặt tấm bia ghi địa danh nơi Đảng bộ, chính quyền, nhân dân tỉnh Thanh Hóa đón đồng bào miền Nam tập kết ra Bắc, được UBND thị xã Sầm Sơn dựng lên năm 2009 tại cảng cá Lạch Hới, phường Quảng Tiến được quy hoạch để xây dựng khu lưu niệm – Ảnh: Hà Đồng
Chủ tịch UBND TP Sầm Sơn Lê Văn Tú cho biết Sầm Sơn và tỉnh Thanh Hóa đang cùng cả nước tập trung phòng, chống dịch COVID-19, nên chưa triển khai dự án Khu lưu niệm đồng bào, cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc.
Chiều nay, 29-6, UBND TP Sầm Sơn đã có báo cáo lên Tỉnh ủy, UBND tỉnh Thanh Hóa và một số cơ quan chuyên môn về việc dự án Khu lưu niệm đồng bào, cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc đang gây tranh cãi về sự cần thiết của dự án này ở thời điểm cả nước đang vật lộn phòng, chống dịch COVID-19.
Theo đó, TP Sầm Sơn khẳng định thời điểm này TP và cả tỉnh Thanh Hóa đang cùng cả nước tập trung cho công tác phòng, chống dịch bệnh COVID-19 nên chưa triển khai dự án Khu lưu niệm đồng bào, cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc.
Trong thời gian tới, chỉ khi dịch COVID-19 được kiểm soát tốt, TP Sầm Sơn mới phối hợp với Hội Cán bộ, chiến sĩ, đồng bào và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc lựa chọn một số hạng mục thật sự thiết thực, có quy mô phù hợp để triển khai xây dựng vào thời điểm thích hợp.
Các hạng mục này sẽ được xây dựng bằng nguồn vốn do Hội Cán bộ, chiến sĩ, đồng bào và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc huy động và các nguồn xã hội hóa khác, không dùng ngân sách nhà nước.
Trước đó, ngày 21-6, Hội đồng nghệ thuật tư vấn tỉnh Thanh Hóa phối hợp với Hội Cán bộ, chiến sĩ, đồng bào và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc đã tổ chức phiên họp thứ nhất để lựa chọn mô hình thiết kế tượng đài (một hạng mục quan trọng trong tổng thể dự án).
Thông tin dự án với tổng vốn đầu tư 255 tỉ đồng này sắp được triển khai xây dựng khiến một số người lo ngại việc xây dựng dự án hàng trăm tỉ đồng này là chưa cần thiết vào lúc cả nước đang phải huy động mọi nguồn lực để phòng, chống dịch COVID-19, nhiều người dân, doanh nghiệp gặp cảnh khốn khó.
Trong số các ý kiến không ủng hộ dự án có cả những người là học sinh miền Nam tập kết ra Bắc trước đây.
Một trong những mô hình thiết kế tượng đài được đưa ra để bàn bạc, lựa chọn hôm 21-6
Tuy nhiên, TP Sầm Sơn khẳng định dự án có ý nghĩa lớn không chỉ với riêng tỉnh Thanh Hóa.
Ông Lê Văn Tú cho biết theo đánh giá của Hội Cán bộ, chiến sĩ, đồng bào và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc thì Thanh Hóa trong thời kỳ đất nước chia cắt Bắc – Nam đã là hậu phương lớn của cả nước, là địa phương đón đồng bào, chiến sĩ, học sinh miền Nam tập kết ra Bắc nhiều nhất, góp công lớn trong việc nuôi dưỡng, đào tạo rất nhiều cán bộ, chiến sĩ quay lại chiến trường miền Nam chiến đấu và xây dựng đất nước.
Vì vậy, nguyện vọng của đa số cựu cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam, trong đó có một số đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, là mong muốn xây dựng một cụm công trình văn hóa, lịch sử nhằm tri ân những đóng góp, sự cưu mang của người dân miền Bắc đối với đồng bào, cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam tập kết.
Thể theo nguyện vọng này, năm 2014, nhân kỷ niệm 60 năm ngày cán bộ, chiến sĩ, đồng bào và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc, tỉnh Thanh Hóa đã thống nhất giao TP Sầm Sơn bố trí quỹ đất để xây dựng dự án Khu lưu niệm đồng bào, cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc.
Tỉnh Thanh Hóa đặt mục tiêu nơi đây sẽ trở thành địa chỉ đỏ nhằm giáo dục truyền thống cách mạng cho các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, là nơi sinh hoạt văn hóa, hoạt động thể dục thể thao, sinh hoạt cộng đồng của người dân TP Sầm Sơn và là một sản phẩm du lịch văn hóa lịch sử của TP.
Dự án Khu lưu niệm đồng bào, cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc tại phường Quảng Tiến, thành phố Sầm Sơn được phê duyệt quy hoạch năm 2014, phê duyệt chủ trương đầu tư năm 2015 và được điều chỉnh tại nghị quyết của HĐND tỉnh Thanh Hóa năm 2020 với tổng mức đầu tư khoảng 255 tỉ đồng. UBND thành phố Sầm Sơn được giao làm chủ đầu tư.
Quy mô dự án khoảng 4ha, bao gồm khu tượng đài con tàu tập kết và phù điêu lớn hình cánh cung; nhà trưng bày hiện vật, đón tiếp, kết hợp chiếu phim tư liệu và công trình phụ trợ; khu 3 lán trại mô phỏng lại nơi ăn ở sinh hoạt của đồng bào, cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam, giếng nước, cây xanh cảnh quan và công trình phụ trợ; khu công viên phục vụ nhu cầu vui chơi, giải trí, thể thao kết hợp trưng bày chuyên đề lịch sử, văn hóa, nghệ thuật ngoài trời.
Dự án được thực hiện bằng ngân sách tỉnh Thanh Hóa (cho giải phóng mặt bằng và đầu tư các công trình hạ tầng kỹ thuật) và nguồn kinh phí do Hội Cán bộ, chiến sĩ và đồng bào miền Nam tập kết ra Bắc huy động từ các nguồn hợp pháp khác (cho toàn bộ phần tượng đài).